Mikelandjelo Buonaroti i Dioklecijanove terme
ioklecijanove terme sjajno su svedočanstvo antičkog vremena, načina života tadašnjih Rimljana i brige imperatora za standard svojih gradjana. Izgradnja termi bio je pravi način da se zadobije naklonost i poverenje gradjana. Dioklecijanove terme bile su najveće u Rimu po broju posetilaca koje mogu da prime- oko 3000. Same terme bile su u upotrebi preko 200 godina do 537.g. kada su osvajači Goti prekinuli akvadukt Aqua Marcia koji ga je napajao vodom.
Poslednja restauracija Dioklecijanovih termi u Rimu,svečano je završena 2014.g u čast 2000 godina od smrti imperatora Augusta. Pre toga pretrpele su nekoliko intervencija na ostacima u cilju njihove revitalizacije.
Dioklecijanove terme- kakvu je ulogu u revitalizaciji imao Mikelandjelo Buonaroti?
Voda izvor života i razvoja
Opsednutost starih Rimljana vodom bila je zaista za divljenje. Nakon starih Grka koji su prvi sproveli kanalizaciju i vodu u svojim naseobinama, Rimljani su prihvatili i unapredili ovaj preduslov za formiranje funkcionalnih gradova.
Dioklecijanove terme bile su slične po veličini kao Karakaline, ali su mogle da prime mnogo više posetilaca. Gradnja im je započeta na zahtev Maximiana u čast Dioklecijana koji nikad nije ni posetio grad Rim. Trajala je 8 godina izmedju 298. i 306. g. n.e. Dioklecijan je značajan u istoriji Rimskog carstva zbog uvodjenja tetrarhije. To je sistem podele vlasti na 4 vladara.
Demonstracija graditeljskog umeća
Ovaj imapozantni kompleks demonstracija je neverovatnog umeća u graditeljstvu. Visoki, prostrani volumeni zasvodjeni su krstastim svodovima koji se oslanjaju na lukove. I danas izazivaju poštovanje nakon sedamnaest vekova.
Dioklecijanove terme dele se na nekoliko zona sa natkrivenim bazenima, tipičnih za rimske terme. Kalidarijum, od kojeg je ostao samo fragment polukružnog zida, Tepidarijum i Frigidarijum postavljeni su jedan ispred drugog po centalnoj osi kompleksa. Razlikuju se po temperaturi vode,što se naslućuje kroz njihove nazive. Veliki bazen Natatio služio je za rekreaciju. Na njemu je fokus poslednje rekonstrukcije iz 2014 g.
Papa zahteva rekonstrukciju Dioklecijanovih termi
“The Baths of Diocletian, from ‘Speculum Romanae Magnificentiae’” by Giovanni Ambrogio Brambilla is marked with CC0 1.0.
“s. maria degli angeli” by antmoose is licensed under CC BY 2.0.
Ukrasi su se izgubili na ruševinama ostavljajući nam na uvid masivne zidove kao noseće elemente. Ipak, oblik prozora je originalan i još uvek zanimljiv. Prema gravurama koje predstavljaju pokušaj vizuelizacije originalnog izgleda, ovaj kompleks bio je raskošno dekorisan.
Papa Pio IV poziva Mikelandjela, kome je u tom trenutku bilo preko 80 godina, da svim umećem i iskustvom u današnjoj terminologiji, revitalizuje ovaj kompleks. Zahtevao je da se iskoriste postojeći ostaci Dioklecijanovih termi za Baziliku. Mikelandjelo je napravio sjajan koncept.
Šta se krije iza ruševina Dioklecijanove Terme?
“File:Rom, die Kirche Santa Maria degli Angeli e dei Martiri.JPG” by Dguendel is licensed under CC BY 3.0.
Bazilika Santa Maria degli angeli e dei Martiri veliko je iznenadjenje za posetioce. Ovo iznenadjenje izazavano je izborom Mikelandjela da ulaz u crkvu bude kroz originalni ostatak-ruševinu zida Kaldarijuma. Bez ukrasa, bez impozantne fasade tipične za crkve, izabrao je čist istorijski artefakt.
U postojeću školjku- ostatak bivšeg Tepidarijuma i Frigidarijuma Dioklecijanovih termi, ugradio je novu crkvu.Iskoristio je postojeće svodove, lukove, noseće elemente i vratio ih u život svojim besprekornim ukusom.
Ova genijalna odluka sigurno je zasnovana na ogromnom životnom iskustvu koje je smanjilo potrebu za nepotrebnim dokazivanjem. Na taj način odata je počast starim graditeljima i istaknuto u prvi plan njihovo umeće. Takodje je iskazano neizmerno poštovanje prema kulturnom i arhitektonskom nasledstvu.
Dioklecijanove terme po uzoru na Firencu
Bazilika Santa Maria degli angeli e dei martiri u Dioklecijanovim termama nije prvi objekat Mikelandjela sa ovakvom fasadom. Njegovo remek- delo Kapela Medičijevih u Firenci, takodje se nalazi u bazilici bez svečanog ulaza.
Mikelandjelov veliki klaustar Kartazijanskog manastira
Iz Bazilike moglo se pristupiti Kartazijanskom manastiru kome su bila namenjena dva nova samostana- klaustra.
Mikelandjelo je dizajnirao Chiostro grande (veliki klaustar) sa arkadama dužine oko 100 m u jednom pravcu kvadratnog dvorišta. Tu su, na otvorenom, izložene skulpture i artefakti iz prošlosti u svojevrsnoj galeriji- promenadi.
Na drugom spratu Chiostro grande del Michelangelo danas se nalazi Muzej proto istorije Latinskog naroda- Museo Protostorico.
Dioklecijanove terme i manastir postaju Nacionalni muzej Rima nakon napuštanja Kartuzijanskih monaha ovog kompleksa 1889.g. Nacionalni muzej se sastoji iz nekoliko manjih muzeja posvećenih Latinskim narodima u okvirima Rimskog carstva.
Šta se nalazi u blizini Dioklecijanovih termi danas?
Danas su ruševine sa skrivenom Mikelandjelovom bazilikom okružene savremenim objektima. Zadržan je trg polukružnog oblika- eksedra Formiraju ga novoizgradjeni objekti koji prate liniju zidina Dioklecijanovih termi iz IV veka.
Najveća železnicka stanica u Rimu a druga po veličini u Evropi- Termini dolazi skoro do samih zidina Dioklecijanovih termi. Po njima je dobila naziv. Položaj joj je odredio Papa Pio IX krajem XIX veka. Tadašnji objekat srušen je i zamenjen savremenim, impozantnih dimenzija nakon II Sv. rata.
Stanica je izgradjena koristeći najnovija dostignuća u betonskim konstrukcijama. Na taj način je podržan kontinuitet u primeni najnovijih konstrukcijskih dostignuća za period izgradnje, a u isto vreme odličan je vizuelni kontrast nasledju.
Mikelandjelo poštuje nasledjenu arhitekturu
Može se reći da je na zaostavštini starog Rima uspostavljeno pravilo za izgradnju novih objekata. Zadržati što više objekata impozantne strukture i poznatih investitora. Slavne ruševine se zadržavaju kao svedočanstvo vremena. Umetnici i arhitekte dobijaju svoj prostor za rad, no takodje učestvuju u revitalizaciji nasledja.
Arhitekta je u obavezi da poštuje svoje prethodnike. Na primeru ulaza u Baziliku Santa Maria degli angeli e dei martiri, Mikelandjelo je pokazao svoj naklon antičkom nasledju. Ovo nepisano pravilo evidentno je uspostavljeno i pre Mikelandjelovog života, no, on ga svojom slavom posebno osvetljava i ističe.
Komentariši