alevič je Ruski (Ukrajinski) umetnik avangarde i teoretičar umetnosti s početka XX veka. Avangarda u slikarstvu ogleda se u napuštanju prikaza realnog sveta koji nas okružuje. Malevičevo slikarstvo naziva se Suprematizmom, a on ga predstavlja kao lični realizam. Za razumevanje Malevičevog realizma treba krenuti od njegovih prvih radova.
Odsustvo logike
Umetnik je kroz svoje rane radove kontrirao postojećem preovladjujućem stilu tog vremena. Kubizam, kao dominantni slikarski stil, Malevič je nadogradio tako što je ukinuo (još uvek postojeću) logiku u predstavljanju predmeta. Tako se na njegovoj slici Violina koja jos uvek ima likovnost kubizma, ničim izazvano nalazi krava kao dokaz nove stepenice odsustva logike.
Kubo- futuristička opera i svemirski program
“Kazimir Malevich” by Ivonne Chocarro is licensed under CC BY 2.0.
Početke pravca suprematizma ustanovila je “Pobeda nad Suncem”, kubo- futuristička opera iz 1913.g. Zajedno su je postavili pesnici- futuristi Velimir Hljebnikov i Aleksej Krušenik, a scenske nacrte izradio Malevič.
Opera je ispričala priču o putnicima u vremenu, koji su prevazišli stare koncepte vremena i gravitacije.
Iznedrila je koncept slika koje su se kasnije našle na “Poslednjoj izložbi futurista” 1915.g.
Tema svemirskih putovanja i karakter Avijatora direktno su inspiracija za suprematističko slikarstvo. Malevič je bio fasciniran fotografijama tla napravljenim iz aviona. Predstavljeni su oblici vidjeni iz vazduha sa fotografija masovno publikovanim u ruskim novinama tokom ranih godina Prvog svetskog rata. To je bila nova vizura, nov koncept posmatranja realnosti.
Sve suprematističke slike prikazuju geometrijske oblike na belom tlu. Na taj način predstavljeni su apstrakovani predmeti koji lebde u svemiru.
Letenje aviona
“Чёрный квадрат – Казимир Малевич” by ✿ willem ツ is licensed under CC BY-SA 2.0.
Kazimir Malevich, Public domain, via Wikimedia Commons
Malevič je povezao ovo belo tlo sa kosmičkom beskonačnošću i prazninom koja predstavlja transformisanu svest.
Kombinovanje mističnog spiritizma sa modernom tehnologijom bila je uobičajena praksa među kubistima i futuristima u Evropi, kao i u Rusiji Suprematistička kompozicija direktno se odnosi na ovu temu.
Linija horizonta je zaslužna za slikanje perspektive koja je upravljala slikarstvom od kasnog Srednjeg do XX veka. Zato je bilo bitno upravo tu liniju anulirati. Uspeo je uz pomoć fotografije iz vazduha.
Slika Letenje aviona bila je predstavljena na izložbi „Poslednja izložba futurista“ 1915.g u Sankt Petreburgu, Rusija.
Najpoznatija slika Maleviča- Crni kvadrat
Letenje aviona nije bila najvažnija slika u ovom prvom prikazu Malevičevih suprematističkih slika. Najvažnija slika bila je Crni kvadrat. On je bio okačen uz plafon u uglu sobe u počasnoj poziciji, tradicionalnom mestu hrišćanske ikone u kući ruskog seljaka. Ovaj položaj odabran je u skladu sa važnošću slike- nove ikone u slikarstvu.
Malevič je opisao Crni kvadrat kao:
„prvi korak čistog stvaranja u umetnosti“ i „embrion svih potencijala“.
Ostalih 38 slika geometrijskih oblika, uključujući Letenje aviona, generisana je iz ovog osnovnog oblika. U brošuri napisanoj za Poslednju futurističku izložbu, Malevič ponavlja ovu koncepciju umetnika:
„Preobrazio sam se u početni, nulti oblik. Uništio sam prsten horizonta i pobegao iz kruga stvari, iz horizonta- prstena koji ograničava umetnika i oblike prirode.“
To što vidiš- to i jeste!
Malevič je proglasio suprematizam novim „realizmom“ u slikarstvu. Odbacio je konvencionalno shvatanje realizma u slikarstvu kao predstavljanja sveta koji vidimo.
Jedan od načina za razumevanje Malevičeve alternativne koncepcije realizma može se objasniti na sledeći način. Osnovni elementi njegove slike: površine, boje, oblici i teksture su stvarne stvari za sebe. Oni nisu znakovi koji se odnose na bilo šta drugo. Crni kvadrat je crni kvadrat glatke boje na platnu, ni više, ni manje. On nema nikakvo skriveno značenje.
Promena vlasti menja umetničku scenu
Period nakon Oktobarske revolucije definisao je veliku zvaničnu podršku države ruskoj avangardnoj umetnosti. Malevič dobija nekoliko profesorskih pozicija, stalnu kolumnu u Harkovskom časopisu “Nova generacija”, izložbe koje ga predstavljaju u Evropi.
Od 1930.g. Staljin dolazi na vlast i menja državnu politiku ka umetnosti. Maleviču se konfiskuju umetnička dela i rukopisi, gubi profesuru. Zabranjeno mu je da se bavi avangardnom umetnošću, čak nakratko dospeva u zatvor zbog puta u Poljsku i Nemačku. Primoran je da se vrati reprezentativnoj umetnosti do svoje smrti 1935.g.
Više od sto godina nakon Crnog kvadrata
Aniš Kapur, poznati, sjajni, Britanski umetnik, indijskog porekla obradio je temu suprematičkog realizma. Njegova izložba u Galeriji Akademija u Veneciji 2022.g. revitalizuje Malevičevu naraciju Crnog kvadrata.
Omiljeni oblik Kapura je krug, što čini glavni focus na izložbi… kao lični odgovor poznatom umetničkom delu.
Izložba ima upadljivo sličnu postavku kao Malevičeva Poslednja futuristička izložba, s tim da je Crni kvadrat u uglu zamenjen Crnim trouglom. Kapur misli da je trougao adekvatniji oblik za naglašavanje ćoška. Ostali oblici u prostoriji referišu na Crni kvadrat i Crni krug.
Crni krug
Crni krug predstavljeni kao trodimenzionalni objekat postavljen je pored dvodimenzionalnog crnog kruga.
Na ovaj način Kapur ispituje efekat koji stvara najcrnja crna boja na svetu. Ovu boju, pod nazivom Vantam black, proizvela je specijalno za umetnika firma. Karakteristika Vantamblack boje je da upija svetlost, čime skriva konture objekta.
Ponovo su u igri osnovni elementi slike: površina, material, boja i struktura.
S tim da se Kapur poigrao sa posmatračem. Malevič je rekao kroz svoj Crni kvadrat To što vidiš- to i jeste.
Kapur je ovom izložbom rekao suprotno: To što vidiš uopšte ne mora da bude!
Umetnik navodi da se posmatrač više posveti delu, da se ono sagleda iz više uglova. Tek nakon toga donosiš zaključak da li te prvi utisak vara.
Kod Aniš Kapura prvi utisak nije i poslednji.
Malevič kao inspiracija u arhitekturi
“Zaha Hadid- Vitra Fire Station, 1993” by roryrory is licensed under CC BY-SA 2.0.
Malevičeve suprematističke slike poslužile su kao inspiracija za radjanje novih prostornih koncepcija u savremenoj arhitekturi. Jedan od najpoznatijih obožavalaca je svetski poznata arhitektica Zaha Hadid. Britanka, iračkog porekla, početne faze svog rada oslonila je na prostorne koncepte bestežinskih, lebdećih strogo geometrijskih objektata koji se mogu videti na Malevičevim slikama.
Zahin objekat Vitra vatrogasne stanice u Vejm na Rajni u Nemačkoj najpribližnija je trodimenzionalna predstava suprematizma.
“Kazimir Malevich” by FaceMePLS is licensed under CC BY 2.0.
Komentariši